Een woekerplant kan in korte tijd je hele tuin overnemen en dat kan voor veel tuinliefhebbers een probleem zijn. Dit soort planten groeit namelijk sneller en breder dan gewone planten. Soms maken ze zoveel wortels en uitlopers, dat andere planten bijna geen kans meer krijgen. Je tuin ziet er misschien eerst groen en vol uit, maar op termijn kun je alleen nog maar deze sterke soorten overhouden.
Wat is een woekerplant en waarom groeien ze zo snel?
Veel mensen herkennen de situatie wel: je plant een mooie bloem of struik, en na een paar jaar merk je dat hij steeds verder door de tuin kruipt. Een woekerplant gebruikt vaak lange wortelstokken of verspreidt zich met zaad. Merk je dat één plant veel nieuwe scheuten maakt en steeds meer ruimte inneemt, dan heb je waarschijnlijk met deze groeikracht te maken. Soorten zoals bonte dovenetel, Japanse duizendknoop en munt zijn bekende voorbeelden. Sommige woekeraars zijn zo sterk, dat ze zelfs door tegels of hekken kunnen groeien. Dit kan lastig zijn als je ook andere planten in je tuin wilt houden.
Bekende woekerplanten en hun eigenschappen
Bepaalde planten zijn extra berucht omdat ze zo snel nieuwe plekken veroveren. De Japanse duizendknoop, officieel bekend als Fallopia japonica, is misschien wel de meest gevreesde. Deze soort groeit niet alleen snel, maar is ook moeilijk te verwijderen. Wortels kunnen vele meters lang worden en kleine stukjes van de wortel groeien meteen weer uit. De bonte dovenetel, puntwederik en de lampionplant zijn ook voorbeelden die je vaak in Nederlandse tuinen tegenkomt. Deze soorten zijn in het begin vaak geliefd wegens hun mooie blad of bloemen, totdat ze alles gaan overnemen. Sommige kruipers, zoals de maagdenpalm of munt, ruiken lekker en doen het goed in de schaduw, maar kunnen binnen een paar jaar een hele border gevuld hebben. Bij sommige soorten kun je al bij het planten beter een wortelbegrenzer gebruiken om het woekeren te beperken.
De gevolgen van woekerende planten in je tuin
Wie eenmaal te maken heeft met een woekerplant, merkt dat het lastig is om deze soort onder controle te houden. Dit kan er toe leiden dat andere bloemen en struiken geen licht, water of voeding meer krijgen. Na een tijdje hebben ze nauwelijks meer ruimte en verdwijnen uit je tuin. Ook kan het leiden tot ruzie met buren wanneer de plant zichzelf via het hek of ondergronds naar andere tuinen verspreidt. Sommige planten, zoals de Japanse duizendknoop, veroorzaken zelfs schade aan bestrating, muren of kabels. Dit brengt extra kosten en moeite met zich mee. Bedenk ook dat een sterke groei van deze soorten in het wild tot problemen kan leiden, omdat ze de plek van inheemse planten innemen. Dit kan de biodiversiteit aantasten en het leven van bepaalde insecten, vogels en andere dieren beïnvloeden.
Woekerplanten voorkomen en aanpakken
Wil je voorkomen dat snelgroeiende planten je hele tuin in hun greep krijgen, let dan goed op wat je koopt en plant. Sommige soorten staan bekend als echte woekeraars. Vraag in het tuincentrum of een bepaalde plant zich snel verspreidt of zoek het van tevoren op. Gekozen toch voor een soort die hard groeit, plant die dan in een stevige pot of gebruik ondergronds een wortelbegrenzer. Zorg dat je regelmatig de randen van de plant afsteekt en verwijder nieuwe uitlopers snel. Als een bepaalde soort al bijna je hele tuin heeft overgenomen, kun je deze het beste grotendeels uitgraven. Let op dat achtergebleven wortels toch weer kunnen uitlopen. Soms helpt het om een paar jaar lang vol te houden met uitgraven en uitdunnen. Gebruik gekleurde mulch of bodembedekkers om kale plekken te voorkomen, zodat andere planten geen kans meer krijgen om te gaan woekeren. Spuit geen giftige middelen, want daar kun je ook andere nuttige dieren en planten mee beschadigen. Kleine stukjes onkruid of resten van wortels kun je het beste uit het afval houden en naar de milieustraat brengen, om verdere verspreiding te voorkomen.
Veilig omgaan met woekerende planten in de natuur
Tuinbezitters die willen voorkomen dat woekerende planten de omgeving overnemen, kunnen het beste voorzichtig zijn met het afvoeren van tuinafval. Verspreid resten nooit in de natuur; zelfs een klein stukje wortel kan het begin zijn van een groot probleem. De overheid en sommige natuurorganisaties willen woekerende soorten juist tegengaan, omdat ze inheemse planten verdringen. Wil je meehelpen? Controleer je tuin op bekende woekeraars en verwijder ze zoveel mogelijk met de hand. Deel geen uitlopers of stekjes van woekeraars met vrienden, familie of buurtgenoten. Kies bij het kiezen van nieuwe planten vaker voor inheemse en niet-agressieve soorten. Zo blijft jouw tuin, én de natuur in de buurt, gezonder!
Veelgestelde vragen over woekerplanten
Hoe herken ik een woekerplant in mijn tuin?
Een woekerplant herken je doordat deze zich snel en breed verspreidt, vaak met veel nieuwe scheuten of wortels die verder de tuin in kruipen.
Is het mogelijk een woekerplant helemaal weg te krijgen?
Sommige soorten zijn lastig volledig te verwijderen. Door regelmatig uitgraven en nieuwe uitlopers snel te verwijderen, kun je ze wel flink verminderen.
Zorgt een woekerende plant altijd voor schade?
Een woekerende plant kan schade geven aan andere planten en aan bestrating, omdat ze ruimte en voeding wegnemen en soms zelfs door tegels heen groeien.