Wat is de bramengalmijt en waar leeft hij?
Vaak hebben tuiniers niet in de gaten dat een bramengalmijt zijn plant heeft gevonden. Dit piepkleine beestje is namelijk niet groter dan een tiende millimeter en lijkt wit of doorschijnend. Het leeft tussen de vruchtknoppen van de braam, waar het zich goed schuil kan houden. De mijt nestelt zich in jonge, ontluikende delen van de plant en zuigt daar voedingssappen uit. Zo verbergt het beestje zich maandenlang en blijft het ongemerkt door zijn kleine formaat. Om het dier te ontdekken, heb je een vergrootglas nodig. Ze zijn vooral in de zomer actief, wanneer de bramen aan het rijpen zijn.
Hoe herken je schade door deze mijt?
Schade door de bramengalmijt is vaak zichtbaar wanneer bramen niet normaal rijpen. Ze blijven deels rood in plaats van mooi door te kleuren naar zwart. De besjes zien er bobbelig uit en kunnen kleiner of misvormd zijn. Soms blijven hele trossen schraal of hard in plaats van sappig te worden. Dit wordt ook wel rode vruchtziekte genoemd. Bij het proeven valt op dat delen hard en zuur blijven. Wanneer je deze afwijkingen bij bramen ziet en vooral als het jarenlang terugkomt, is de kans groot dat galmijten de oorzaak zijn. Let in het voorjaar extra op jonge bladknoppen en kleine vruchtbeginsels. Als er veel misvormingen zijn, wijst dat vaak op een flinke plaag.
Hoe verspreidt de bramengalmijt zich?
Omdat de diertjes zo klein zijn, kunnen ze makkelijk meeliften op de wind. Ze verplaatsen zich ook via vogels of insecten, of door aanraking van planten onderling. Zodra één plant is besmet, is het risico groot dat ook andere bramen snel zijn aangetast. In het voorjaar komen de jonge mijten uit oude schuilplaatsen en zoeken ze verse groene delen op. Hier leggen ze hun eieren en begint de cyclus opnieuw. Ook afgevallen bladeren kunnen mijten herbergen, net als snoeiafval. Zo blijven ze in de tuin aanwezig, ook als de struik in de winter kaal is. Goede schoonmaak na de oogst helpt om verspreiding te voorkomen.
Aanpak van het probleem in je tuin
Wie last heeft van bramengalmijten hoeft niet meteen alles weg te halen. Er zijn simpele stappen die kunnen helpen om de schade te beperken. Snoei na de oogst aangetaste takken terug en gooi afval niet op de composthoop, maar liever in de container. Let op een schone ondergrond onder de struiken, zodat restjes worden opgeruimd. In het voorjaar helpt het om zachte groene delen van de plant goed in de gaten te houden. Afspoelen met water of plantenolieproducten kan mijten wegspoelen of verstikken. Chemische middelen tegen galmijt zijn voor particulieren nauwelijks toegestaan, dus mechanische schoonmaak blijft het belangrijkste. Soms verdwijnen klachten na enkele seizoenen vanzelf, als je consequent opruimt en de planten gezond houdt. Kies bij het aanplanten liefst voor soorten die minder gevoelig zijn voor dit soort plagen. Gezonde, sterke planten raken minder snel besmet.
De invloed van het weer en de omgeving
Vochtig, warm weer maakt het leven van mijten makkelijker. In natte zomers met weinig wind kunnen er snel veel beestjes worden. Bramen die op zonnige, goed geventileerde plaatsen groeien, geven minder kans aan mijten. Ook speelt de omgeving een rol. Staan er veel oude of verwaarloosde bramenstruiken in de buurt, dan is de kans op een besmetting groter. Help natuurlijke vijanden door je tuin afwisselend in te richten. Denk aan bloemen of schuilplekken voor lieveheersbeestjes, zweefvliegen en kleine roofmijten. Zo kun je samen met de natuur de schade beperken zonder hard te hoeven ingrijpen.
Veelgestelde vragen over bramengalmijt
Hoe kan ik zien of mijn bramen last hebben van bramengalmijt? Je kunt het merken aan bramen die niet helemaal zwart worden maar rood en hard blijven. De vorm van de vrucht is vaak afwijkend en sommige delen zijn droog of schraal. Met een vergrootglas kun je soms de kleine, wittige mijten zien.
Is bramengalmijt schadelijk voor mensen of huisdieren? Bramengalmijt maakt alleen de plant ziek. Het dier zelf doet geen kwaad aan mensen, huisdieren of andere dieren. Je kunt een aangestoken braam beter niet eten, omdat de vrucht hard of slecht van smaak is, maar het is niet gevaarlijk.
Hoe voorkom ik dat mijn struik elk jaar opnieuw wordt aangetast? Snoei dode en aangetaste delen goed weg en hou de grond rond de plant schoon van blad en afval. Verwijder snoeiafval uit de tuin. Gezonde groei door voldoende voeding en licht helpt de struik sterker te maken.
Helpen chemische middelen of spuitmiddelen tegen bramengalmijt? Voor particuliere tuinen zijn er bijna geen speciale middelen tegen deze mijt. Bestrijding gebeurt vooral door schoon werken, snoeien en het verwijderen van afval. Gebruik van plantaardige olie in het voorjaar kan jonge mijten verstikken.
Kunnen andere planten in mijn tuin ook last krijgen van bramengalmijt? Deze galmijt richt zich sterk op bramen. Vaak blijven andere struiken met zacht fruit, zoals frambozen en bessen, gespaard. Toch is het slim om altijd goed te kijken of er schade optreedt bij je andere fruitstruiken.